Η δύναμη του νου

 

 

Η δύναμη του νου και η πνευματική καρποφορία εν Χριστῷ.

 

Αδελφοί μου, ο ανθρώπινος νους – ο εγκέφαλός μας – δεν είναι απλώς ένα όργανο της σαρκός· είναι το κέντρο της νοερᾶς λειτουργίας, της θεολογικής αναφοράς και της σχέσης μας με τον Θεό. Είναι η έδρα της συνείδησης, το σημείο όπου μπορεί να σμιλευτεί η Χάρη και να φωτισθεί ο άνθρωπος από τον Θεό, ώστε να γίνει «σκεῦος ἐκλογῆς» (Πράξ. 9,15). Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι μέσω του νου μπορεί να λάβει ο άνθρωπος την ενέργεια του Πνεύματος και να μεταμορφωθεί σε θεοφόρο όργανο, ικανό να φέρει πνευματικό καρπό θαυμαστό.

 

Ωστόσο, αυτό δεν γίνεται με απλή γνώση ή καλή πρόθεση. Ο λόγος του Θεού πρέπει να γίνει βίωμα, να ενσαρκωθεί εντός μας, ώστε να φέρει νέες σκέψεις, νέες ιδέες, νέες προτροπές — όχι ανθρώπινες, αλλά «ἐκ Θεοῦ» (Ιω. 1,13). Αυτές οι σκέψεις, εάν γίνουν αποδεκτές, μπορούν να μεταμορφώσουν όχι μόνο εμάς αλλά και τους ανθρώπους γύρω μας που διψούν να γνωρίσουν τον Θεό.

 

Οι αποκαλύψεις και οι θείες εμπνεύσεις δεν είναι λάθος ή πλάνες, ακόμη και όταν δεν έχουν ακόμη φανερωθεί καρποί. Συχνά δεν αποτυγχάνουν διότι είναι αναληθείς, αλλά επειδή δεν υλοποιούνται, δεν εδραιώνονται στην πράξη. Εάν δεν εφαρμοστούν, γίνονται για εμάς «ἀπαγορευμένος καρπός», όπως στον Παράδεισο, οδηγώντας όχι σε γνώση σωτήρια αλλά σε πτώση και αποτυχία.

 

Ας μη θεωρούμε λοιπόν ότι κάθε ιδέα είναι για το τώρα. Πολλές φορές ο Θεός αποκαλύπτει κάτι για έναν μακρινό χρόνο, και εμείς, αν το υιοθετήσουμε πρόωρα και δίχως διάκριση, μπορεί να εγκλωβίσουμε όχι μόνο τον εαυτό μας, αλλά και πολλούς άλλους, σε μια εσφαλμένη ελπίδα.

 

Όπως γράφει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος: «Ὁ χρόνος τῆς Θείας ἐπισκέψεως εἶναι ἀνεξερεύνητος· μη προσπαθῇς νὰ προτρέχεις τῆς Χάριτος». Ο Θεός γνωρίζει τον καιρό της ωριμότητας· εμάς μάς καλεί σε υπακοή, όχι σε βιασύνη.

 

Πολλοί σήμερα ισχυρίζονται: «ο Θεός θέλει να καταργήσει τον θάνατο» — και ορθώς· είναι λόγος γραφικός (Α' Κορ. 15,26). Αλλά το ζητούμενο δεν είναι αν αυτή η αποκάλυψη είναι νέα ή αληθινή. Το ερώτημα είναι: Εσύ, τον νίκησες τον θάνατο; Εφόσον ακόμη υπόκεισαι σε φθορά, δεν είναι η ώρα να διδάξεις την αφθαρσία, αλλά να την επιδιώξεις διά της πίστεως, της ασκήσεως και της υπομονής. Το μυστήριο της αφθαρσίας δεν κατακτάται δια της ιδέας, αλλά δια της σταυρικής βιοτής (Βλ. Ρωμ. 8,17).

 

Όπως λέει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: «Ἐκείνος ποὺ διδάσκει τοὺς ἄλλους πρὶν διδαχθῇ ὁ ἴδιος ἀπὸ τὰ ἔργα του, μοιάζει μὲ ἄνθρωπο ποὺ θέλει νὰ χτίσει σπίτι στὸν ἀέρα».

 

Δεν μας κάλεσε ο Θεός για να κάνουμε εντυπωσιακές διακηρύξεις· μας κάλεσε να μεταμορφωθούμε. Ο λόγος μας πρέπει να πηγάζει από το βίωμα· διαφορετικά, ακόμη και αν πείσουμε πολλούς, στο τέλος θα λέμε: «πέθανε ο τάδε, έφυγε ο άλλος», χωρίς να έχουμε ζήσει αυτό που διακηρύξαμε.

 

Ας παρουσιάζουμε λοιπόν τις ιδέες μας με ταπείνωση. Ας ζούμε χριστιανικά· κι αν δεν λάβουμε ακόμη την αφθαρσία, ας επιδιώξουμε τουλάχιστον την ειρήνη, τη χαρά, την υγεία, την ταπεινοφροσύνη και τη σοφία του Θεού. Τα υπόλοιπα, εάν είναι θέλημα Θεού, θα μας δοθούν «ἐν καιρῷ» (Ψαλμ. 1,3· Εκκλ. 3,1).

 

Μην αφαιρούμε από τον Θεό τη δύναμή Του· μη θεωρούμε τίποτε ως δεδομένο. Είσαι άνδρας, είσαι γυναίκα, έχεις σώμα, νου, λόγο, ζωή· όλα αυτά δεν είναι αυτονόητα. Δεν τα δημιούργησες εσύ· σου εδόθησαν. Όπως μας έδωσε ο Θεός το οξυγόνο, την τροφή, το νερό, έτσι θα μας δώσει και τα πνευματικά αγαθά, όταν είμαστε έτοιμοι και κατάλληλοι.

 

Δεν χρειάζονται κραυγές, επιδείξεις, επικρίσεις, ούτε εγωισμοί και απαιτήσεις. Ο Θεός μπορεί να σου εμφυσήσει την ιδέα, αλλά Εκείνος καθορίζει τον χρόνο, τον τρόπο και το μέτρο. Αν κάποιος υπόσχεται αφθαρσία ή ουράνια αγαθά χωρίς να τα ζει, διακινδυνεύει να οδηγήσει τους άλλους στην απάτη και στον σκανδαλισμό. Ο Θεός δεν εκβιάζεται· ούτε «κλέβεται» η ζωή, αλλά χαρίζεται.

 

Όπως λέει και ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος: «Μη ζητείς νὰ λάβῃς τὰ τοῦ Θεοῦ, ἐὰν δὲν ἔγινες ἔτι οἰκεῖος Του».

 

Ας ζητήσουμε λοιπόν από τον Θεό την δύναμη, την σοφία, την πίστη και την ταπείνωση, ώστε οι σκέψεις μας να καρποφορούν και να μεταμορφώνουν τη ζωή μας. Και από εκεί, ας επηρεάζουμε τους άλλους όχι με λόγια, αλλά με το παράδειγμά μας. Ό,τι είναι εκ Θεού, θα σταθεί· κι ό,τι είναι από εμάς, ας το προσφέρουμε σε μετάνοια, ώστε να καθαρθούμε και να φωτισθούμε.

 

Η θετική σκέψη χωρίς τον Χριστό είναι πλάνη.

 

«Χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ἰω. 15,5)

 

Η θετική σκέψη, όταν δεν πηγάζει από την πίστη στον Θεό αλλά από την αυτοπεποίθηση του εγώ, μετατρέπεται σε αλαζονεία. Ο Χριστός μας δίδαξε εμπιστοσύνη στον Θεό, όχι αυθυποβολή.

 

Η ιδέα ότι μπορούμε να «διεκδικήσουμε» πράγματα από τον Θεό ή να του «επιβάλλουμε» τις επιθυμίες μας είναι όχι μόνο βλασφημία, αλλά και πλήρης άγνοια του ευαγγελικού ήθους.

 

Ο Απόστολος Παύλος λέει:

 

«Τί δὲ ἔχεις ὃ οὐκ ἔλαβες; εἰ δὲ καὶ ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μὴ λαβών;» (Α' Κορ. 4,7)

 

Δεν υπάρχει τίποτε που να έχουμε από μόνοι μας· όλα είναι δώρα του Θεού.

 

 «Ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἄνωθεν, οὐ δύναται ἰδεῖν τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Ἰω. 3,3)

 

Χωρίς την εσωτερική αλλαγή που φέρνει το Άγιο Πνεύμα, χωρίς τη μετάνοια, τη συντριβή, την ταπείνωση, ο άνθρωπος μένει ένα "κούτσουρο", όπως πολύ όμορφα παρατήρησες —καύσιμη ύλη για το σύστημα του κόσμου και όχι δένδρο φυτευμένο «ἐπὶ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων» (Ψαλμ. 1,3).

 

Όπως πολύ ορθά ανέφερες, ο άσωτος υιός απαίτησε, και το αίτημά του τον οδήγησε στην καταστροφή. Η επιστροφή του όμως έγινε με ταπείνωση: «οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου». Αυτή η μετάνοια είναι η αρχή της αληθινής ζωής.

 

Ό,τι έχουμε είναι καρπός της φιλανθρωπίας του Θεού. Και γι’ αυτό ο άνθρωπος δεν «απαιτεί»· δοξολογεί. Όπως λες στο τέλος σου:

 

«όχι γιατί το αξίζουμε αλλά γιατί έτσι θέλει αυτός»

 

Αυτή είναι η πιο σωστή πίστη —η πίστη στον Θεό ως Πατέρα που δίνει όχι επειδή του το απαιτούμε, αλλά επειδή μας αγαπά.

 

Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος λέει:

 

«Η ταπείνωση μπορεί να φέρει τον άνθρωπο ακόμη και στον Παράδεισο χωρίς έργα, ενώ η υπερηφάνεια μπορεί να τον καταστρέψει ακόμη κι αν έχει αρετές».

 

Αυτό που περιγράφεις δεν είναι απλώς μια ψευδαίσθηση· είναι μια νέα ειδωλολατρία, όπου λατρεύεται το «εγώ», το «σύμπαν», οι «δονήσεις» και ο «νόμος της έλξης» αντί για τον αληθινό Θεό. Και είναι ευθύνη μας —όπως πολύ σωστά αναφέρεις— να διαβάζουμε με ταπείνωση το Ευαγγέλιο, για να μην γίνουμε ούτε έμποροι ούτε θύματα.