Σπινόζα ο φιλόσοφος

 



 ‘’ Σπινόζα ο φιλόσοφος ’’

 

Την επιμέλεια του παρακάτω άρθρου την έκανε ο Γιώργος Θαλάσσης.

 

Το ερώτημα αν υπάρχει ή δεν υπάρχει Θεός, είναι εύκολο να απαντηθεί. Ναι υπάρχει Θεός και είναι ό,τι υπάρχει. Τα πάντα. Η διαφορά εντοπίζεται στο τι είναι αυτό που υπάρχει. Σήμερα ανακαλύψαμε πολύ περισσότερα πράγματα που υπάρχουν σε σχέση με το παρελθόν. Πριν 20 χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος πίστευε σε Θεό ή Θεούς σύμφωνα με αυτό που γνώριζε. Κι όσο το σύμπαν θα παραμένει άπειρο και θα διαστέλλεται, ο άνθρωπος θα ανακαλύπτει περισσότερο το μέγεθος του άπειρου Θεού. Κοινή θεωρία σε όλες της θρησκείες είναι η ύπαρξη του Θεού. Ακόμα και οι άθεοι πιστεύουν στην θεϊκότητα του σύμπαντος, δηλαδή τού όλου. Το πρόβλημα αν υπάρχει Θεός ή όχι, είναι ένα άλυτο και λυμένο πρόβλημα μαζί. Άλυτο καθώς δεν μπορούμε ως περιορισμένης δυνατότητας όντα να μπορούμε να απαντήσουμε ή και να πλησιάσουμε την λογική ή και την υπόσταση ενός τέλειου όντος ή πνεύματος αν θέλετε. Λυμένο είναι γιατί υπάρχει Θεός ούτως ή άλλως. Είναι αυτός που δημιούργησε το σύμπαν, το όλον, ό,τι υπάρχει, με ό,τι όνομα θέλει ο κάθε ένας να τον φωνάζει, με ό,τι όραμα θέλει να τον φανταστεί, είτε σαν ύλη, είτε άυλο. Το άλυτο πρόβλημα είναι η ταυτότητα και η προσπάθεια των ανθρώπων να ταυτιστούν ή να προσδιορίσουν τον Θεό μέσα από την λογική των  θρησκειών. Ποιος είναι ο αληθινός Θεός; Αυτό το ερώτημα δεν θα απαντηθεί ποτέ, όσο οι άνθρωποι πολλαπλασιάζουν και στηρίζονται στις κοσμοθεωρίες (θεωρίες του κόσμου) για την ταυτότητα του Θεού. Ένα εκατομμύριο ανθρώπινες θρησκείες σήμερα στον πλανήτη μας και διαρκώς αυξάνονται. Μέσα από αυτές τις θρησκείες και σε όλες, ακόμα και σε αυτήν που στην δική μας κοινότητα προσδιορίζουμε ως «ορθόδοξη» (δέχομαι το ορθό, το σωστό) όλες μα όλες προσδιορίζονται ορθές και σωστές. Το ερώτημα για το ποια θρησκεία είναι η ορθή, θα απαντηθεί από τον κάθε ένα που θα κάνει έναν απλό συλλογισμό. Είμαι αυτός που έχει την πλήρη γνώση για την ορθότητα αυτών των  οποίων δέχομαι; Οι θρησκείες αποτελούν δόγματα. Δηλαδή δέχομαι αυτό που ορίζει η κάθε θρησκεία και κάθε άλλη διαφοροποίηση χαρακτηρίζεται αίρεση, δηλαδή μη γνήσιο και μη αυθεντικό. Το πρόβλημα όμως βρίσκεται στην αυθεντία. Ποιά θρησκεία είναι η αυθεντική; Στο ερώτημα αυτό θα απαντήσουν όλοι οι λαοί του κόσμου εύκολα και γρήγορα: «η δική μου». Το παράδοξο αυτής της διαφοροποίησης, είναι ότι σε όλες τις πολυπληθείς και μεγάλες θρησκείες υπάρχουν επιστήμονες, θεολόγοι, αναλυτές, φιλόσοφοι που όσο κι αν εμβάθυναν για να ανακαλύψουν την αλήθεια, το μόνο που κατάφεραν είναι να ανακαλύψουν την διαφορετική αλήθεια. Ο δικός τους Θεός είναι ο αληθινός. Όλες οι θρησκείες σε όλο τον κόσμο, υποστηρίζουν πως έχουν τις ατράνταχτες αποδείξεις (θαύματα) για την ύπαρξη και την ορθότητα του δικού τους Θεού. Η υποστήριξη της «ορθότητας» της κάθε θρησκείας, ξεκινά κυρίως από το μέρος και το περιβάλλον που γεννήθηκε ο κάθε άνθρωπος. Για παράδειγμα εσύ ο αναγνώστης αυτού του κειμένου, αν είχες γεννηθεί στην Κίνα, το σίγουρο ήταν ότι θα πίστευες σε άλλο Θεό «αληθινό». Αν είχες γεννηθεί στην Αγγλία, δεν θα ήσουν «ορθόδοξος» μα «προτεστάντης», αν είχες γεννηθεί στην Ιταλία θα πίστευες στον «καθολικισμό». Η Χριστιανική θρησκεία ξεκινά με την Παλαιά Διαθήκη. Το ιερό βιβλίο που αποδέχονται όλες σχεδόν οι θρησκείες που έχουν τον ίδιο Θεό. Τον Θεό του Μωυσή. Ο Ιουδαϊσμός, ο ισλαμισμός και ο χριστιανισμός πιστεύουν στον ίδιο Θεό.  Διαφέρουν στον μεσσία. Για τους πρώτους ο μεσσίας δεν ήρθε ακόμα, για τους δεύτερους ήρθε ο προφήτης Μωάμεθ για τους χριστιανούς ήρθε ο Χριστός ως εκπρόσωπος του Θεού στην γη. Ο κοινός Θεός και των τριών θρησκειών, αλλάζει μετά το τέλος της Παλαιάς διαθήκης με τις προσθήκες εκπροσώπων του ίδιου Θεού. Για να μην το κουράσουμε παραπάνω και ξεφύγουμε σε θεολογικές διαφωνίες μιας και τα παραπάνω δεν αμφισβητούνται από κανέναν, σκεφτείτε πάλι: Ποιος έχει δίκιο; Ποιος έψαξε και ασχολήθηκε περισσότερο από αυτούς τους διαφορετικούς εκπροσώπους των «θεών» που μας παρουσιάζουν ως δόγματα; Ποιος ανακάλυψε την αλήθεια;  Αν η απάντηση σου είναι εσύ, δυστυχώς έχεις την ίδια απάντηση με την διαφορετική πίστη εκατομμυρίων ανθρώπων, επιστημόνων, θεολόγων, φιλοσόφων…. Δυστυχώς η διαφορετική προσέγγιση των ανθρώπων για τον Θεό έχει βάψει τα χέρια των Θεών με αίμα. Χιλιετίες οι άνθρωποι σφάζονται για να αποδείξουν την αλήθεια, για το ποιος τον δημιούργησε. Όποιος κι αν τον δημιούργησε, ο άνθρωπος καταστρέφει το δημιούργημά του. Πιστεύεις ή δεν πιστεύεις τελικά στον Θεό; Όσοι υποστηρίζουν ότι υπάρχει Θεός και ο άνθρωπος είναι δημιούργημα του Θεού, δεν μπορούν να μισούν ανθρώπους, να πολεμούν ανθρώπους, να χτυπούν ανθρώπους, να βιάζουν ανθρώπους, να βασανίζουν ανθρώπους. Αν βάλεις με οποιοδήποτε τρόπο κατά του δημιουργήματος του Θεού, τον άνθρωπο, τα ζώα, τα φυτά, τη φύση… Δεν πιστεύεις ότι υπάρχει Θεός.  Κλείνοντας θα αφήσω σε όλους όσους πιστεύουν στον Θεό την άποψη του δημιουργού σου. Ο Θεός έλεγε: “Σταμάτα να προσεύχεσαι και να χτυπιέσαι στο στήθος! Αυτό που θέλω να κάνεις είναι να βγεις έξω στον κόσμο και να χαρείς την ζωή σου. Θέλω να ζεις, να τραγουδάς, να χαίρεσαι και να απολαμβάνεις όλα αυτά που έχω φτιάξει για σένα. Σταμάτα πια να πηγαίνεις σε εκείνους τους μελαγχολικούς, σκοτεινούς και κρύους ναούς που εσύ ο ίδιος κατασκεύασες και λες πως είναι το σπίτι μου. Το σπίτι μου είναι στα βουνά, στα δάση, στα ποτάμια, στις λίμνες, στις θάλασσες. Εκεί είναι που ζω και εκφράζω την αγάπη μου για εσένα. Σταμάτα να με θεωρείς υπεύθυνο για την μίζερη ζωή σου, εγώ ποτέ δεν σου είπα πως δεν υπήρχε τίποτε κακό σε σένα ή ότι ήσουν αμαρτωλός ή ότι είσαι αμαρτωλός, η ένωση μεταξύ σας, είναι ένα δώρο που σου έχω δώσει με το οποίο μπορείς να εκφράσεις την αγάπη, την έκσταση, την χαρά σου. Έτσι, μη με κατηγορείς για όλα αυτά που σε έκαναν να πιστεύεις. Σταμάτα πια να διαβάζεις υποτιθέμενες αγίες γραφές που σου αυξάνουν τα πρέπει και τα μη, και σε κάνουν να νιώθεις ενοχές, δεν έχουν να κάνουν τίποτα με εμένα. Αν δεν μπορείς να με διαβάσεις σε ένα ηλιοβασίλεμα, στην εξοχή, στο βλέμμα των φίλων σου, στα μάτια του παιδιού σου….. Δεν θα με βρεις σε κανένα βιβλίο! Πίστεψέ με και σταμάτα να με ρωτάς. Θα μου πεις πώς να κάνω την δουλειά μου? Σταμάτα να με φοβάσαι τόσο. Εγώ δεν σε κρίνω, δεν σε κριτικάρω, ούτε σε ενοχοποιώ, ούτε χαλιέμαι, ούτε τιμωρώ. Εγώ είμαι αγνή αγάπη. Σταμάτα να μου ζητάς συγχώρεση, δεν υπάρχει τίποτα να συγχωρήσω. Αν εγώ σε έφτιαξα… εγώ σε γέμισα με πάθη, με όρια, με απολαύσεις, με συναισθήματα, με ανάγκες, με ασυνέπειες, με ελεύθερη βούληση. Πώς μπορώ να σε συγχωρήσω, εάν ανταποκρίνεσαι σε κάτι που εγώ έβαλα μέσα σου? Πώς μπορώ να σε τιμωρώ επειδή είσαι αυτό που είσαι, εάν εγώ είμαι αυτός που σε έφτιαξα? Πιστεύεις πως θα μπορούσα να φτιάξω ένα μέρος για να καίω όλους εκείνους τους γιούς μου που συμπεριφέρονται άσχημα, για την υπόλοιπη αιωνιότητα? Τι είδους Θεός θα το έκανε αυτό? Ξέχνα οποιουδήποτε τύπου εντολή, οποιουδήποτε τύπου νόμο, αυτά είναι κόλπα για να σε μεταχειρίζονται, για να σε ελέγχουν, ώστε μόνο να δημιουργούν τύψεις μέσα σου. Σεβάσου τους όμοιούς σου και μην κάνεις αυτό που δεν θα ήθελες για ‘σένα. Το μόνο που σου ζητάω είναι να προσέξεις την ζωή σου, και η εγρήγορσή σου να είναι ο οδηγός σου. Αγαπημένε μου, αυτή η ζωή δεν είναι μια δοκιμή, ούτε ένα επίπεδο, ούτε ένα βήμα στον δρόμο, ούτε μια πρόβα, ούτε ένα πρελούδιο προς τον παράδεισο. Αυτή η ζωή είναι το μόνο που υπάρχει εδώ και τώρα το μοναδικό που έχεις ανάγκη. Είσαι απόλυτα ελεύθερος για να δημιουργήσεις στην ζωή σου έναν παράδεισο ή μια κόλαση. Δεν θα μπορούσα να σου πω αν υπάρχει κάτι άλλο μετά από αυτή την ζωή, αλλά μπορώ να σου δώσω μια συμβουλή. Ζήσε σαν να μην υπήρχα. Ζήσε σαν να ήταν η μοναδική σου ευκαιρία να απολαύσεις, να αγαπήσεις, να υπάρξεις. Έτσι, αν δεν υπάρχει τίποτα, λοιπόν θα έχεις αξιοποιήσει την ευκαιρία που σου έδωσα. Και αν υπάρχει, να είσαι σίγουρος πως δεν θα σε ρωτήσω αν συμπεριφέρθηκες καλά ή κακά, θα σε ρωτήσω, σου άρεσε? Το διασκέδασες? Τι ήταν αυτό που απόλαυσες περισσότερο? Τι έμαθες?…. Σταμάτα να πιστεύεις σε ‘μένα, πιστεύω σημαίνει υποθέτω, φαντάζομαι, μαντεύω. Εγώ δεν θέλω να πιστεύεις σε μένα, θέλω να με νιώθεις σε ‘σένα. Θέλω να με νιώθεις σε ‘σένα όταν φιλάς την αγαπημένη σου γυναίκα ή σύντροφο, όταν ντύνεις την κορούλα σου ή τον γιο σου, όταν χαϊδεύεις τον σκύλο σου, όταν κάνεις μπάνιο στην θάλασσα. Σταμάτα να με επαινείς, τι είδους θεός εγωλάτρης νομίζεις ότι είμαι? Με κάνει να βαριέμαι όταν με επαινούν, με εκνευρίζει όταν μου εκφράζουν ευγνωμοσύνη. Νιώθεις ευγνώμων? Απόδειξέ το προσέχοντας εσένα, την υγεία σου, τις σχέσεις σου, τον κόσμο. Νιώθεις ευλογημένος, προικισμένος? Έκφρασε την χαρά σου! Αυτός είναι ο τρόπος να με επαινείς. Σταμάτα να περιπλέκεις τα πράγματα και να επαναλαμβάνεις σαν παπαγάλος αυτά που σου έμαθαν για ΄μένα. Το μόνο σίγουρο είναι πως είσαι εδώ, πως είσαι ζωντανός, πως αυτός ο κόσμος είναι γεμάτος θαύματα. Γιατί να ψάχνεις περισσότερα θαύματα? Γιατί τόσες εξηγήσεις? Μην με ψάχνεις έξω, δεν θα με βρεις, ψάξε με μέσα….εκεί είμαι, παλλόμενος μέσα σου.

Νεότερη Παλαιότερη